Türkiye ve Kırgızistan'da Çiftçilere Sağlanan Teşviklerin Karşılaştırılması ve Tarım Sektörünün Görünümü

Özet

İklim değişikliği, hızlı nüfus artışı, salgın hastalıklar ve girdi maliyetlerindeki yüksek fiyat artışları başta tarım olmak üzere tüm sektörleri büyük ölçüde etkilemiştir. Döviz kurlarındaki artışların yanı sıra tohum, gübre ve tarım ilaçlarına gelen zamlar, hava koşullarındaki değişikliklerle birleşince çiftçileri zor durumda bıraktı. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) ve Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) tarım sektörünün krizlere karşı daha dayanıklı olduğunu söylese de, Türkiye ve Kırgızistan'daki çiftçiler hükümetlerinden bu alandaki desteklerini artırmalarını istiyor. Türkiye ve Kırgızistan'da hükümet politikaları oluşturulurken çeşitli destek yöntemleri araştırılıyor. Bu alandaki en önemli gelişme çiftçi kayıt sisteminin kurulmasıdır. Doğrudan gelir desteği, fiyat desteği, girdi desteği ve kredi desteği Türkiye'de çiftçilere verilen başlıca destekler arasında yer alıyor. 2024 yılında Tarım ve Orman Bakanlığı ve çeşitli belediyeler gübre, tohum, fidan, fide ve tarımsal sulama dahil olmak üzere tarımsal destek sağlayacaktır. Ne yazık ki Türkiye'deki pek çok çiftçi bu kaynaklardan habersiz. Aynı sorunlar Kırgızistan için de geçerlidir. Bu çalışmada, her iki ülkede de çiftçilere sağlanan destekleri incelenmiş ve bunların yararlılığı ile çiftçilerin istek ve beklentileri değerlendirilmiştir. Bir literatür çalışmasıyla her iki ülkeye ve çiftçilere öneriler sunulması amaçlanmıştır.

Comparison of Subsidies Provided to Farmers in Turkey and Kyrgyzstan and the Outlook of the Agriculture Sector

Abstract

Climate change, rapid population growth, epidemics, and high price increases in input costs have greatly affected all sectors, especially agriculture. Increases in exchange rates, as well as the resulting increases in seeds, fertilizers, and pesticides, coupled with changes in weather conditions, have left farmers in a difficult situation. Although the Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO) and the Organization for Economic Cooperation and Development (OECD) say that the agricultural sector is more resilient to crises, farmers in Turkey and Kyrgyzstan are asking their governments to increase support in this field. Various support methods are being investigated while government policies are being created in Turkey and Kyrgyzstan. The most significant development in this area is the establishment of a farmer registration system. Direct income support, price support, input support, and credit support are among the primary supports given to farmers in Turkey. In 2024, the Turkish Ministry of Agriculture and Forestry and various municipalities will provide agricultural support, including fertilizer, seeds, saplings, seedlings, and agricultural irrigation. Unfortunately, many farmers in Turkey are unaware of these resources. The same issues apply to Kyrgyzstan. In this study, we examined the support provided to farmers in both countries and assessed its usefulness, as well as farmers' wishes and expectations. Through a literature study, we aimed to offer suggestions to both countries and farmers.

Assoc. Prof. Dr. Günce Demir (Kırıkkale University, Kırıkkale, Türkiye)
0000-0001-7747-6769  gunceyilmaz@gmail.com

Assoc. Prof. Dr. Seyil Najimudinova (Kyrgyz-Turkish Manas University, Bishkek, Kyrgyzstan)
0000-0003-3848-6635  seyil.najimudinova@manas.edu.kg

Mrs. İlham Yılmaz (Celal Bayar University, Manisa, Türkiye)
0000-0003-0449-8435  ilhamyilmaz@gmail.com

Submitted on: 2024-11-11 Accepted on: 2025-03-31

Year:2025 - Volume:4 Issue:2 Pages: 18-25

DOI: https://doi.org/10.36880/J04.2.0139

Download as PDF

APA style citation: Demir, G. , Najimudinova, S. , & Yılmaz, İ. (2025). Türkiye ve Kırgızistan'da Çiftçilere Sağlanan Teşviklerin Karşılaştırılması ve Tarım Sektörünün Görünümü. Avrasya Ekonomileri Dergisi, 4(2), 18-25.

References

• Acar, M., (2006). DTÖ ve AB Işığında Türk Tarımının Geleceği, Orion Yayınevi, Ankara.
• Başaran, E. (2020). Türkiye tarımının genel görünümü ve küçük üreticilerin varlığı üzerine sosyolojik bir analiz. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), 55-62.
• Baydar, S. & Yumak H., (2000). Van ve Bitlis İllerinin Tarımsal Mekanizasyon Durumu ve sorunları üzerine bir araştırma. 19. Tarımsal Mekanizasyon Ulusal Kongresi, 62‐68.
• Bayram, B., Yolcu, H., & Aksakal, V. (2007). Türkiye’de organik tarım ve sorunları. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 38(2), 203-206.
• Can, M., & Esengün, K. (2007). Avrupa Birliği kırsal kalkınma programlarının Türkiye’nin kırsal kalkınması açısından incelenmesi: SAPARD ve IPARD örneği. Journal of Agricultural Faculty of Gaziosmanpaşa University (JAFAG), 2007(2), 43-56.
• Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu, DEİK (2012). Kırgızistan Ülke Bülteni. https://www.deik.org.tr/uploads/kirgizistan-ulke-bulteni.pdf
• Dinler, Z. (2014). Tarım Ekonomisi (Yedinci baskı). Ekin Basım Yayım ve Dağıtım, Bursa.
• Direk, M. (2012). Tarım Tarihi ve Deontoloji. Eğitim Yayınevi., Konya.
• Doğan, Z., Arslan, S., & Berkman, A. (2015). Türkiye’de tarım sektörünün iktisadi gelişimi ve sorunlari: tarihsel bir bakış. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(1), 29-41.
• Egeli, H.A., & Emsen, Ö.S. (2002). Geçiş Sürecinde Kırgızistan Ekonomisi. Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(4), 103-116.
• Emsen, Ö. S., Ersungur, Ş. M., & Özdemir, D. (2011). Ekonomik Sistemler ve Geçiş Ekonomileri: Orta Asya ve Kafkasya Ekonomilerine Bir Bakış. Siyasal Kitabevi.
• Günaydın, G. (2009). Türkiye tarım politikalarında ‘Yapısal Uyum’: 2000’li yıllar. Mülkiye Dergisi, 33(262), 175-221.
• Gürler, A.Z. (2008) Tarım Ekonomisi (Nobel Yayınevi).
• Koyçuev, T., (2007). Kırgız Cumhuriyetinin Ekonomisi, çev. Omurkan Nurkamilova, Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesinin Yayınları: 92, Bişkek, s.57.
• Narin, M., & Öztürk, F. (2004). 2004 Türkiye İktisat Kongresi, İktisadi Sektörlerde Gelişme Stratejileri, Tebliğ Metinleri 1. Türk Tarım Politikaları ve Doğrudan Gelir Desteği, 9-35.
• Olalı, H., & Duymaz, İ. (1987). Tarımın Türk Ekonomisindeki Yeri ve Ekonomik Gelişmeye Katkısı. İzmir Ticaret Borsası.
• Resmi Gazete (2023). 26 Kasım 2023 Tarihli ve 32381 Sayılı Resmî Gazete. https://www.resmigazete.gov.tr/fihrist?tarih=2023-11-26
• Semerci, A. (2016). Effects of agricultural supports on farmer’s revenue and product costs: The case of Turkey. Custos e@ gronegócio on line, 12(3), 71-96.
• Tarım ve Orman Bakanlığı (2024). Kırgızistan Tarım Sektörü Yatırımcı Rehberi. https://www.tarimorman.gov.tr/ABDGM/Belgeler/Ulke%20Masalar%C4%B1/K%C4%B1rg%C4%B1zistan.pdf
• Turp, M. (2018). Demokrat parti döneminde tarım alanında yapılan kanuni düzenlemeler (1950-1960). Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları. Türkiye'de Tarım Politikaları ve Ülke Ekonomisine Katkıları Uluslararası Sempozyumu Bildirileri (12-14 Nisan). Şanlıurfa.
• Uçak, H. (2011). Tarım Sektöründe Erken Emeklilik Sistemi ve Avrupa Birliği'ndeki Uygulamaları. Tarım Ekonomisi Dergisi, 17(1 ve 2), 9-17.
• Yalçınkaya, N., Yalçınkaya, M. H., & Çılbant, Ç. (2006). Avrupa Birliği’ne yönelik düzenlemeler çerçevesinde Türk tarım politikaları ve sektörün geleceği üzerine etkisi. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 13(2), 97-118.